U Rwanda na RDC byemeranyijwe gucyura impunzi

Guverinoma y’u Rwanda, iya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo n’Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye ryita ku Mpunzi, UNHCR, byahuriye mu nama igamije gusuzumira hamwe gahunda yo gufasha Impunzi z’Abanye-Congo ziri mu Rwanda ndetse n’iz’Abanyarwanda ziri muri Congo, zikaba zishaka gutaha ku bushake.

Itangazo rihuriweho ry’ibyigiwe muri iyo nama ryasinyiwe i Addis Ababa muri Ethiopia, kuri uyu wa Kane, tariki 24 Nyakanga 2025, aho u Rwanda rwari ruhagarariwe na Ambasaderi Charles Karamba.

Harimo amasezerano y’amahoro y’i Washington hagati ya Guverinoma ya DRC na Guverinoma y’u Rwanda, yashyizweho umukono ku ya 27 Kamena 2025, hamwe n’itangazo ry’amahame y’ibanze rya Doha hagati ya Guverinoma ya DRC na (AFC) / M23 ryashyizweho umukono ku ya 19 Nyakanga 2025.

Impande zombie agaragaje ko yiszhimiye uruhare rw’Umuryango wa Afurika w’Ubumwe bwa Afurika n’Umuryango w’abibumbye mu kwimakaza amahoro, umutekano, n’ibiganiro mu karere kose.

U Rwanda, RDC N’Ishami ry’Umuryango w’abibumbye rishinzwe impunzi zishimangira ubwitange n’ubushake, mu bijyanye no gutahuka kw’impunzi nk’ifatizo ry’ibisubizo birambye, kandi basanga ari umusanzu mu kubaka amahoro n’umutekano mu karere.

Impande zombie zemeje uruhare rwa UNHCR mu kutabogama, gutanga ubutabazi hagamijwe  gushakira igisubizo kirambye impunzi.

Kwemeza uburenganzira bw’impunzi zose gusubira mu gihugu bakomokamo ku bushake mu mutekano no mu cyubahiro nta mbogamizi; no kureba ko kugaruka bikorwa hakurikijwe amasezerano y’inyabutatu yo ku ya 17 Gashyantare 2010.

Iryo tangazo rikomeza rigaragaza ko hakurikijwe amasezerano y’ibihugu bitatu yerekeye gutahuka ku bushake impunzi z’Abanyekongo ziva muri Repubulika y’u Rwanda n’impunzi zo mu Rwanda ziva muri Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo, zashyizweho umukono ku ya 17 Gashyantare 2010, kandi zikurikije amahame akubiye mu Masezerano y’impunzi yo mu 1951, amasezerano yo mu  1967, amasezerano ya 1967, ayo mu 1969 y’Umuryango wa Afurika Yunze Ubumwe yihariye arebana n’bibazo muri Afurika.

Guverinoma ya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Kongo (DRC), Guverinoma ya Repubulika y’u Rwanda na UNHCR batumije inama y’Abaminisitiri yo mu rwego rwo hejuru i Addis Abeba, Repubulika Iharanira Demokarasi ya Etiyopiya, ku ya 24 Nyakanga 2025.

Hari kandi kureba ko impunzi n’abatahuka babona amakuru ku gihe, afatika, yizewe, kandi atabogamye, kandi ko uburyo bwo kugisha inama abaturage no gutanga ibitekerezo bugashimangirwa; Gushimangira guhuza imipaka yambukiranya imipaka binyuze mu nama isanzwe cyangwa mu bantu, gusangira amakuru no gutegura gahunda y’ibikorwa byo gutaha ku bushake.

Impande zose zemeranyije gutumiza buri gihe inama z’itsinda rikurikirana imirimo kandi bemeza ko biteguye kongera guterana mu gihe cy’amezi atandatu, ku rwego rw’Abaminisitiri kugira ngo basuzume intambwe iterwa.

Impande zose zashimiye Guverinoma ya Etiyopiya kuba yarakiriye iyo nama, zinashima itsinda ry’imirimo ya tekinike ryabereye i Addis Abeba, muri Etiyopiya kuva ku ya 22 kugeza ku ya 23 Nyakanga 2025 itegura inama yo mu rwego rwo hejuru.